SYMPTOMEN POSTTRAUMATISCHE STRESSSTOORNIS: ZO HERKEN JE ZE ECHT

Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) herken je meestal aan een combinatie van herbelevingen, vermijdingsgedrag, prikkelbaarheid en aanhoudende spanning. Je lichaam reageert alsof het gevaar nog steeds aanwezig is, terwijl de gebeurtenis al lang voorbij is.

Symptomen kunnen zich uiten in flashbacks, nachtmerries, slaapproblemen, negatieve gedachten over jezelf of anderen en een constant gevoel van onveiligheid. Niet iedereen ervaart dezelfde klachten, maar als ze langdurig aanhouden en je dagelijks leven beïnvloeden, kan er sprake zijn van PTSS.

Veelvoorkomende symptomen posttraumatische stressstoornis

De symptomen van een posttraumatische stressstoornis zijn veelomvattend. Het is niet één gevoel, maar een mix van lichamelijke, emotionele en mentale reacties die je dagelijks leven beïnvloeden. Dit zijn de belangrijkste kenmerken.

Herbelevingen: het verleden laat je niet met rust

Een veelvoorkomend symptoom bij PTSS is het herbeleven van de traumatische gebeurtenis. Dit gebeurt niet als gewone herinnering, maar als iets dat je opnieuw lijkt te ervaren. Flashbacks, nachtmerries of onverwachte paniekreacties zijn typische voorbeelden.

Je lichaam reageert vaak alsof je opnieuw in gevaar bent. Je hartslag versnelt, je ademhaling schiet omhoog en je hoofd slaat alarm, terwijl er eigenlijk geen directe dreiging is.

Vermijdingsgedrag: weg van wat pijn doet

Een van de duidelijkste symptomen posttraumatische stressstoornis is vermijding. Je ontwijkt situaties, plekken, gesprekken of mensen die je herinneren aan het trauma. Soms doe je dat bewust, maar vaak gebeurt het bijna automatisch.

Het gevolg: je wereld wordt kleiner en ook de verbinding met jezelf of je gevoelens kan vervagen.

Overmatige waakzaamheid: altijd op je hoede

Mensen met PTSS hebben vaak last van hyperarousal. Dit betekent dat je systeem continu alert blijft, alsof elk moment iets kan gebeuren.

Je schrikt snel, slaapt slecht, bent prikkelbaar en voelt je vaak gespannen. Het stresssysteem in je lichaam is overactief, zelfs als er feitelijk niets aan de hand is.

Negatieve stemming en gedachten

Een minder bekend, maar belangrijk symptoom van een posttraumatische stressstoornis is de verandering in hoe je denkt en voelt.

Je kunt last krijgen van negatieve gedachten over jezelf (“het is mijn schuld”), over anderen (“niemand is te vertrouwen”) of over de wereld (“ik ben nergens veilig”). Vaak komt dit samen met somberheid, schuldgevoel, schaamte of vervreemding van je eigen emoties.

Je hoeft niet elk symptoom te hebben

De symptomen van PTSS verschillen per persoon. Je hoeft niet álle kenmerken te herkennen. Sommige mensen hebben vooral herbelevingen. Anderen voelen zich vooral afgesneden van zichzelf of zijn voortdurend gespannen.

Wat belangrijk is, is dat de klachten langdurig zijn (langer dan een maand) en je dagelijks functioneren belemmeren. Dan is het verstandig om hulp te zoeken.

Veelgestelde vragen over symptomen posttraumatische stressstoornis

Kan PTSS ook later ontstaan?

Ja, bij sommige mensen komen de klachten pas maanden of jaren later op. Dat betekent niet dat het minder ernstig is. Je lichaam kan lang proberen vol te houden, tot het ineens niet meer lukt.

Wat is het verschil met gewone stress of angst?

Is het altijd ernstig?

Wat je mag onthouden

De symptomen van een posttraumatische stressstoornis kunnen verwarrend en ingrijpend zijn. Maar ze zeggen niets over hoe sterk of zwak je bent. Ze zeggen vooral iets over de impact van wat je hebt meegemaakt.

Als je jezelf herkent in dit artikel: weet dat je niet gek bent. Je lichaam probeert je te beschermen. Alleen is het systeem overgevoelig geworden.

Er is hulp en er is herstel mogelijk.